Stres to rosnący problem społeczny i medyczny. Ludzie są narażeni na czynniki stresowe na każdym kroku – w domu, w pracy, w sklepie, na ulicy itd. Mogą doświadczać stresu o różnym nasileniu i czasie trwania. W zależności od nasilenia wyróżnia się eustres – stres pozytywny, który pobudza do działania i motywuje, pozwala pokonywać słabości – oraz dystres – stres negatywny, który utrudnia funkcjonowanie. Jest też neustres, o którym mówi się wówczas, gdy bodziec dla danej osoby jest neutralny w działaniu, a dla innej okazuje się eustresowy lub dystresowy. Biorąc pod uwagę ekspozycję na czynnik stresowy, wyróżnia się stres krótkotrwały i przewlekły, zwany również stresem chronicznym.

Efekty działania stresu krótkotrwałego i przewlekłego na organizm znacznie się różnią. Stres działający krótko daje skutki natychmiastowe. To z reguły odwracalne i utrzymujące się przez krótki czas dolegliwości, takie jak: zaciśnięte szczęki, napięte mięśnie szyi i pleców, ściągnięte mięśnie mimiczne i brwi, uczucie duszności, nerwowe ruchy, przyśpieszone/nierówne tętno, drapanie się, zaczerwienienie skóry, wzmożona potliwość, gęsta ślina, ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka. Kiedy ma się do czynienia ze stresem chronicznym, nawet o umiarkowanym nasileniu, ale działającym długotrwale, to dochodzi do wyczerpania zasobów organizmu, co skutkuje pojawieniem się skutków odległych w czasie. Doświadczając stresu, można ponieść konsekwencje w postaci wielu poważnych chorób.

Sygnały stresu przewlekłego mogą się przejawiać w formach, takich jak:

● reakcje fizjologiczne, w tym m.in.: spadek odporności, wyostrzenie zmysłów i nadwrażliwość na bodźce, wzrost wydzielania adrenaliny i noradrenaliny, suchość w ustach, zaburzenia termoregulacji, zmiany skórne – wysypka, zaczerwienienie lub bladość, trądzik;
● reakcje emocjonalne i zachowanie, w tym m.in.: ciągłe uczucie strachu i niepokoju, frustracja, drażliwość, niecierpliwość, uczucie beznadziejności, obniżenie poczucia własnej wartości, chwiejność emocjonalna, obniżenie nastroju, pesymizm, płaczliwość, uczucie zmęczenia, nerwowość, nieuzasadniona agresja, rozdrażnienie, gniew, impulsywność, wybuchowość, tiki nerwowe, nerwowe ruchy i śmiech, nadmierna ekspresja, zgrzytanie zębami, unikanie kontaktów z ludźmi lub prowokowanie konfliktów i kłótni;
● reakcje intelektualne, w tym m.in.: zaburzenia koncentracji, pamięci, koordynacji, podejmowania decyzji, procesów poznawczych (spostrzegania, uwagi), poczucie bezsilności, gonitwa myśli, uczucie pustki w głowie, luki w pamięci, przyćmienie świadomości, nieracjonalność myślenia, obniżona efektywność i tempo pracy, zwolniony refleks, ograniczenie w postrzeganiu świata i jego złożoności, zaburzenia wartościowania (oceny sytuacji), niższa tolerancja wobec innych ludzi, zaburzenia samokontroli

Coraz więcej pacjentów i lekarzy zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne jest włączenie rehabilitacji do programu leczenia i usprawniania chorego. Niestety na temat rehabilitacji wciąż krąży wiele mitów, które sprawiają że nie wszyscy potrzebujący się na nią decydują. Warto je rozwiać, by skutecznie i efektywnie zadbać o swoje zdrowie i sprawność fizyczną.

Rehabilitacja ma sens tylko, kiedy włączana jest niezwłocznie po urazie MIT

Nawet wiele lat po zaistniałym urazie lub operacji możliwa jest rehabilitacja. Jest ona szczególnie ważna, jeśli chory odczuwa dolegliwości bólowe bądź cierpi z powodu ograniczenia zasięgu ruchu. Im wcześniej  rozpocznie się rehabilitację, tym lepszych efektów można oczekiwać, ale warto skonsultować swój przypadek z doświadczonym rehabilitantem również, jeśli minęło już sporo czasu. Rehabilitacji mogą podlegać także stare, zadawnione blizny, które powodują przykre uczucie ciągnięcia, przykurczu lub bólu miejscowego.

FAKT Czas ma kluczowe znaczenie dla przyszłych efektów leczenia. Wcześnie rozpoczęta rehabilitacja zapobiega przykurczom mięśniowym oraz nieprawidłowym wzorcom ruchowym, jakie mogą powstać po urazie czy operacji. Wczesna rehabilitacja ma szczególne znaczenie po udarze niedokrwiennym mózgu czy endoprotezoplastyce stawu biodrowego lub kolanowego.

Rehabilitacja ma znaczenie przede wszystkim w starszym wieku MIT

Rehabilitacja nie jest domeną osób w podeszłym wieku. Ma znaczenie na każdym etapie życia i sprawdza się jako terapia główna lub wspomagająca w leczeniu wielu chorób. Wcześnie włączona rehabilitacja w schorzeniach układu kostno-stawowego, bólach okolic kręgosłupa zapobiega również wielu poważniejszym dolegliwościom w przyszłości.

FAKT Seniorzy bardzo często ograniczają swoją aktywność ruchową, a wielokrotne pobyty w szpitalu wiążą się z przymusowym unieruchomieniem. Tymczasem ćwiczenia fizyczne nabierają szczególnego znaczenia wraz z upływem lat, zapobiegają utracie masy mięśniowej oraz przeciwdziałają zespołowi słabości, obserwowanemu u chorych w podeszłym wieku. Rehabilitacja seniorów to świetny sposób na ulgę w bólach kostno-stawowych, zapobieganie niesprawności, ale także polepszenie nastroju i przeciwdziałanie depresji wynikającej z izolacji i osamotnienia.

Fizjoterapia pomaga tylko na ból kręgosłupa MIT

Masaż leczniczy, podobnie jak relaksacyjny, ma niezwykle korzystny wpływ na organizm człowieka. Jakie konkretnie zalety wiążą się z jego przeprowadzeniem? Przede wszystkim pozwala on uśmierzyć ból kostno-stawowy, ale nie jest to jego wyłączna zaleta. Dzięki pozytywnemu wpływowi na układ nerwowy działa on także korzystnie między innymi na procesy metaboliczne. Wykonanie masażu dobrze działa również na skórę. Pozwala on bowiem na jej ujędrnienie i uelastycznienie, co zapobiega jej szybkiemu starzeniu się. Warto wspomnieć także o pozytywnym wpływie omawianego zabiegu na układ krążenia. Masaż leczniczy umożliwia bowiem na przykład dotlenienie tkanek oraz narządów. Wymieniając zalety takiej formy rehabilitacji, należy również zaznaczyć jej korzystne działanie na tkankę mięśniową, która staje się znacznie bardziej wzmocniona. FAKT

Przed rozpoczęciem rehabilitacji konieczne jest wykonanie dokładnych badań obrazowych MIT

Fizjoterapeuta chętnie zapozna się z pełną dokumentacją medyczną pacjenta, ale wykonanie specjalistycznych badań, jak rezonans magnetyczny, nie jest konieczne przed rozpoczęciem rehabilitacji- Wiele informacji o stanie zdrowia chorego rehabilitant może uzyskać poprzez badanie funkcjonalne. Jeśli któreś objawy będą budziły jego niepokój, z pewnością poinformuje pacjenta o konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań.

FAKT Badania obrazowe mogą wskazać dokładną przyczynę problemu oraz ukierunkować proces rehabilitacji. Szczególnie użytecznym badaniem jest ultrasonografia stawów, która umożliwia ocenę miękkich struktur okołostawowych. W wielu przypadkach konieczne jest wykonanie RTG , w celu wykluczenia ostrego procesu chorobowego, na przykład złamania kompresyjnego kręgosłupa.

Trzeba odczekać kilka miesięcy po operacji, by rozpocząć rehabilitację MIT

Nawet w pierwszych dobach po zabiegu możliwe jest włączenie niektórych elementów rehabilitacji: ćwiczeń oddechowych czy profilaktyki przeciwzakrzepowej. Fizjoterapeuta pomaga również pacjentowi przy pierwszych krokach pooperacyjnych, jak również w późniejszym odzyskaniu sprawności.

FAKT Przedwcześnie rozpoczęta intensywna rehabilitacja może być przyczyną powikłań pooperacyjnych- na przykład po cesarskim cięciu, w tym rozejścia się blizny lub powstania przepukliny. Moment rozpoczęcia rehabilitacji należy zawsze skonsultować z lekarzem prowadzącym.

Syrop glukozowo-fruktozowy jest powszechnie stosowanym słodzikiem, który można znaleźć w wielu produktach spożywczych, w tym w napojach gazowanych, sokach, przetworzonej żywności i słodyczach. Niestety, spożywanie tego rodzaju słodzików może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia.

Syrop glukozowo-fruktozowy to substancja słodząca otrzymywana w wyniku przemysłowego przetwarzania skrobi kukurydzianej. W syropie tym znajduje się zazwyczaj więcej fruktozy niż glukozy. Fruktoza jest metabolizowana w wątrobie, co może prowadzić do wielu negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, otyłości, cukrzycy typu 2 i chorób wątroby.

Jedną z najważniejszych przyczyn szkodliwości syropu glukozowo-fruktozowego jest to, że nie reguluje on naszego apetytu w taki sposób, jak cukier. Gdy spożywamy cukier, nasze ciało wytwarza insulinę, która reguluje poziom cukru we krwi i sygnalizuje, że jesteśmy syci. Jednak fruktoza nie wywołuje takiego efektu, co oznacza, że możemy spożyć dużo większe ilości kalorii bez odczuwania sytości.

Warto zauważyć, że syrop glukozowo-fruktozowy nie jest jedynym źródłem fruktozy w naszej diecie. Fruktoza występuje również w owocach, ale w mniejszych ilościach i zawsze w połączeniu z błonnikiem i innymi korzystnymi składnikami odżywczymi, co sprawia, że jej spożywanie jest znacznie mniej szkodliwe.

Szkodliwe skutki spożywania syropu glukozowo-fruktozowego

Spożywanie syropu glukozowo-fruktozowego może prowadzić do otyłości, a także zwiększyć ryzyko cukrzycy typu 2 i chorób sercowo-naczyniowych. Otyłość i cukrzyca są poważnymi chorobami, które mogą prowadzić do wielu poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak choroby serca, udar mózgu i problemy z nerkami.

Innym powodem, dla którego syrop glukozowo-fruktozowy jest szkodliwy dla zdrowia, jest to, że podnosi on poziom trójglicerydów we krwi. Trójglicerydy to rodzaj tłuszczu, który może prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych i chorób wątroby.

Jak unikać spożywania syropu glukozowo-fruktozowego?

Unikanie spożywania syropu glukozowo-fruktozowego może być trudne, ponieważ jest on obecny w wielu produktach spożywczych. Jednak istnieją sposoby, aby zminimalizować jego spożycie.

Po pierwsze, zawsze warto czytać etykiety produktów spożywczych i sprawdzać, czy zawierają one syrop glukozowo-fruktozowy. Jeśli tak, warto wybrać alternatywne produkty, które nie zawierają tego słodzika.

Po drugie, warto wybierać naturalne źródła cukru, takie jak owoce, miód i produkty pełnoziarniste. Te produkty zawierają naturalnie występujący cukier oraz wiele składników odżywczych, takich jak błonnik, który pomaga w utrzymaniu zdrowia jelit.

Podsumowanie

Syrop glukozowo-fruktozowy jest szkodliwy dla zdrowia, a jego spożywanie może prowadzić do wielu poważnych chorób. Unikanie spożywania tego rodzaju słodzików jest ważne dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Zamiast tego, zaleca się spożywanie naturalnych źródeł cukru, takich jak owoce, miód i produkty pełnoziarniste.

Cukrzyca typu 2 powoduje, że poziom cukru we krwi staje się zbyt wysoki. Wczesne objawy obejmują zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu i zmęczenie. Cukrzyca typu 2 jest częstym schorzeniem. Ponad 37 milionów osób w Stanach Zjednoczonych choruje na cukrzycę, z czego 90–95% ma cukrzycę typu 2.

Początek cukrzycy typu 2 może być stopniowy, a objawy mogą być łagodne we wczesnych stadiach. W rezultacie wiele osób może nie zdawać sobie sprawy, że chorują. W tym artykule przyjrzymy się wczesnym oznakom i objawom cukrzycy typu 2 oraz znaczeniu wczesnej diagnozy. Omówimy również czynniki ryzyka rozwoju tego schorzenia.

1. Częste oddawanie moczu

Kiedy poziom cukru we krwi jest wysoki, nerki próbują usunąć nadmiar cukru, filtrując go z krwi. Może to prowadzić do tego, że osoba będzie musiała częściej oddawać mocz, szczególnie w nocy.

2. Zwiększone pragnienie

Częste oddawanie moczu, konieczne do usunięcia nadmiaru cukru z krwi, może spowodować utratę wody przez organizm. Z biegiem czasu może to spowodować odwodnienie i sprawić, że osoba poczuje się bardziej spragniona niż zwykle.

3. Częsty głód

Osoby z cukrzycą często nie otrzymują wystarczającej ilości energii z pożywienia. Układ trawienny rozkłada pokarm na prosty cukier zwany glukozą, który organizm wykorzystuje jako paliwo. U osób z cukrzycą niewystarczająca ilość tej glukozy przemieszcza się z krwioobiegu do komórek organizmu. W rezultacie osoby z cukrzycą typu 2 często odczuwają ciągły głód, niezależnie od tego, jak niedawno jadły.

4. Zmęczenie

Cukrzyca typu 2 może wpływać na poziom energii danej osoby i powodować uczucie zmęczenia. Zmęczenie występuje z powodu niewystarczającej ilości cukru przemieszczającego się z krwiobiegu do komórek organizmu.

5. Niewyraźne widzenie

Nadmiar cukru we krwi może uszkodzić drobne naczynia krwionośne w oczach, co może powodować niewyraźne widzenie. Może to wystąpić w jednym lub obu oczach. Wysoki poziom cukru we krwi może również prowadzić do obrzęku soczewki oka. Może to powodować niewyraźne widzenie, ale poprawi się, gdy obniży się poziom cukru we krwi. Jeśli osoba z cukrzycą nie jest leczona, uszkodzenie tych naczyń krwionośnych może stać się poważniejsze i ostatecznie może dojść do trwałej utraty wzroku.

6. Powolne gojenie się skaleczeń i ran

Wysoki poziom cukru we krwi może uszkodzić nerwy i naczynia krwionośne organizmu, co może zaburzyć krążenie krwi. W rezultacie nawet małe skaleczenia i rany mogą goić się tygodniami lub miesiącami. Powolne gojenie się ran zwiększa również ryzyko infekcji.

7. Mrowienie, drętwienie lub ból dłoni lub stóp

Wysoki poziom cukru we krwi może wpływać na krążenie krwi i uszkodzić nerwy. U osób z cukrzycą typu 2 może to prowadzić do bólu lub uczucia mrowienia lub drętwienia dłoni i stóp. Ten stan jest znany jako neuropatia. Z czasem może się pogorszyć i prowadzić do poważniejszych powikłań, jeśli dana osoba nie otrzyma leczenia cukrzycy.

8. Ciemne plamy na skórze

Plamy tworzące się na zgięciach szyi, pod pachami lub w pachwinach mogą również wynikać z cukrzycy. 

9. Świąd i infekcje drożdżakowe

Nadmiar cukru we krwi i moczu stanowi pokarm dla drożdży, co może prowadzić do infekcji. Infekcje drożdżakowe zwykle występują na ciepłych, wilgotnych obszarach skóry, takich jak usta, okolice narządów płciowych i pachy.

Dotknięte obszary są zwykle swędzące, ale osoba może również odczuwać pieczenie, przebarwienia skóry i bolesność.

Znaczenie wczesnej diagnozy

Rozpoznanie wczesnych objawów cukrzycy typu 2 może pozwolić na szybsze postawienie diagnozy i leczenie.

Uzyskanie odpowiedniego leczenia, wprowadzenie zmian w stylu życia i kontrolowanie poziomu cukru we krwi może znacznie poprawić zdrowie i jakość życia danej osoby oraz zmniejszyć ryzyko powikłań.

Bez leczenia utrzymujący się wysoki poziom cukru we krwi może prowadzić do poważnych, a czasem zagrażających życiu powikłań, w tym:

• choroba serca
• udar
• uszkodzenie nerwów lub neuropatia
• problemy ze stopami
• choroba nerek, która może spowodować konieczność dializy
• choroba oczu lub utrata wzroku

Utrzymywanie poziomu cukru we krwi pod kontrolą ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania niektórym z tych powikłań. Im dłużej poziom cukru we krwi pozostaje niekontrolowany, tym większe ryzyko innych problemów zdrowotnych.

Nieleczona cukrzyca może również prowadzić do zespołu hiperglikemii hiperosmolarnej (HHS), który powoduje ciężki i trwały wzrost poziomu cukru we krwi. Choroba lub infekcja zwykle wywołują HHS, co może wymagać hospitalizacji. 

Czynniki ryzyka cukrzycy typu 2

Cukrzyca typu 2 może rozwinąć się u każdego, ale pewne czynniki mogą zwiększać ryzyko. Te czynniki ryzyka obejmują:

• 45 lat lub więcej
• Siedzący tryb życia
• Nadwaga lub otyłość
• Spożywanie niezbilansowanej diety
• Historia zachorowań na cukrzycę w rodzinie
• Zespół policystycznych jajników
• Cukrzyca ciążowa, choroba serca lub udar
• Stan przedcukrzycowy

Każdy, kto doświadcza możliwych objawów cukrzycy, powinien skontaktować się z lekarzem w celu oceny, zwłaszcza jeśli ma inne czynniki ryzyka rozwoju tej choroby. Wczesne wykrycie i leczenie cukrzycy typu 2 może poprawić jakość życia i zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań.

Bez względu na wiek ważne jest, aby chronić zdrowie serca. Zawał serca to nagły przypadek medyczny, który wynika z przerwania dopływu krwi do serca. Co ok. 40 sekund ktoś w Stanach Zjednoczonych ma atak serca. 

Kardiomiopatia alkoholowa to rodzaj choroby, która rozwija się w wyniku spożywania nadmiernych ilości alkoholu, częste picie dużych ilości alkoholu może uszkodzić strukturę i funkcję serca przed wystąpieniem objawów. 

Intensywne picie alkoholu może powodować wysokie ciśnienie krwi, co zwiększa ryzyko zawału serca. Centrum Kontroli i Prewencji Chorób definiuje intensywne picie jako spożywanie sześciu / ośmiu lub więcej drinków tygodniowo dla kobiet  i mężczyzn. Definiuje również nadmierne picie jako wypicie czterech / pięciu lub więcej drinków alkoholowych podczas jedynie kilku godzin. Nadmierne spożycie alkoholu ma wiele krótkoterminowych skutków, w tym:

• Urazy: Upadki, utonięcia, oparzenia i wypadki samochodowe zdarzają się częściej po spożyciu alkoholu.
• Przemoc: intensywne picie zwiększa ryzyko agresywnego zachowania, które może prowadzić do obrażeń lub napaści.
• Zatrucie alkoholem: Ta sytuacja medyczna może wystąpić, gdy dana osoba ma wysoki poziom alkoholu we krwi.
• Ryzyko  w ciąży: Kobiety w ciąży mogą doświadczyć poronienia, urodzenia martwego dziecka lub płodowych zaburzeń spektrum alkoholowego.

Jak alkohol wpływa na serce i inne narządy?

Picie alkoholu w nadmiarze może podnieść poziom trójglicerydów we krwi. Wysoki poziom trójglicerydów, w połączeniu z nadmiarem cholesterolu lipoprotein o niskiej gęstości lub niewystarczającym poziomem cholesterolu lipoprotein o wysokiej gęstości, może prowadzić do gromadzenia się tłuszczu w ścianach tętnic. Zwiększa to ryzyko zawału serca i udaru mózgu.

Alkohol może wpływać na serce w następujący sposób:

• Kardiomiopatia alkoholowa: ten rodzaj choroby serca powiększa i zniekształca serce, osłabiając mięśnie i uniemożliwiając skuteczne pompowanie krwi.
• Arytmie: osoba ma arytmię, gdy jej serce bije zbyt szybko, zbyt wolno lub nieregularnie.
• Udar: Udar może wystąpić, gdy krew nie przepływa prawidłowo do mózgu, co prowadzi do śmierci komórek mózgowych.
• Wysokie ciśnienie krwi lub nadciśnienie: opisuje wysokie ciśnienie w naczyniach krwionośnych. Może wystąpić, gdy naczynia krwionośne zwężają się lub w organizmie jest więcej płynu niż oczekiwano.
• Interakcje z lekami nasercowymi: Niektóre leki rozrzedzające krew mogą powodować krwawienie z przewodu pokarmowego.

 Po zawale serca konieczne jest wprowadzenie następujących zmian w stylu życia:

• przestrzeganie diety
• bycie bardziej aktywnym fizycznie
• rzucenie palenia
• radzenie sobie ze stresem
• utrzymanie prawidłowej wagi

Po zawale serca większość ludzi będzie musiała już zawsze zażywać leki. Lekarze przepisują je zgodnie z ciśnieniem krwi pacjenta podczas pobytu w szpitalu. Jeśli jednak osoba zacznie intensywnie pić alkohol po zawale serca, leki przestaną działać. Niektóre osoby z kardiomiopatią alkoholową mogą potrzebować rozrusznika serca lub innych skomplikowanych operacji. Dodatkowo szczególnie zagrożone są osoby z dziedzicznymi chorobami serca.

Osoby z czynnikami ryzyka chorób serca powinny ograniczyć spożycie alkoholu. Obejmują one: 

• wysokie ciśnienie krwi
• wysoki cholesterol
• cukrzycę
• otyłość
• rodzinna historia chorób serca
• palenie papierosów
• brak aktywności fizycznej
• niestosowanie pożywnej diety

Kiedy skontaktować się z lekarzem?

Jeśli dana osoba podejrzewa, że ma zawał serca, powinna natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską.

Objawy  zawału serca to:

• ból w klatce piersiowej
• duszność
• zawroty
• mdłości
• ból w jednym lub obu ramionach, plecach, szyi, szczęce lub brzuchu

Mimo że zbliża się już koniec lata fale upałów w dalszym ciągu  utrudniają regularne funkcjonowanie a także stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Oto nasz przewodnik, co zrobić aby zadbać o swój organizm w tym wymagającym czasie.

Uciążliwe temperatury fali upałów mogą mieć dalekosiężne skutki, od zagrożeń dla zdrowia ludzkiego po niszczenie upraw znaczne zwiększenie ryzyka pożarów. Szacuje się, że w 2019 r. ekstremalne upały spowodowały śmierć 356 000 osób na całym świecie, według jednego zestawu szacunków, co czyni go jednym z najniebezpieczniejszych, ale pomijanych zagrożeń naturalnych.

Jak zachować odpowiednią temperaturę ciała podczas fali upałów?

Oczywistym krokiem jest trzymanie się z dala od słońca w godzinach od 11 do 15 – zwykle to najgorętsza częściach dnia – należy przebywać  w domu, lub w zacienionym miejscu. Bardzo ważne jest picie dużej ilości płynów, w tym napojów gorących i zimnych. Należy unikać picia dużej ilości alkoholu który odwadnia organizm.

Jedzenie pokarmów o dużej zawartości wody, takich jak truskawki, ogórek, sałata i arbuz, może również pomóc w utrzymaniu nawodnienia. Wykazano, że pikantne i gorące potrawy pomagają nam zachować chłód, powodując, że bardziej się pocimy.

Chociaż dowody na wpływ  koloru odzieży są mieszane – wydaje się, że istnieje niewielka różnica między noszeniem jasnych a ciemnych ubrań, noszenie luźnych ubrań może pomóc, umożliwiając cyrkulację powietrza przy skórze.

Zanim otworzysz wszystkie okna swojego domu aby zachować chłód, temperatura na zewnątrz będzie wyższa niż w środku przez co wyrówna się – dodatkowo ogrzewając pomieszczenie.  Zasłoń zasłony w pomieszczeniach, w których są skierowane na słońce.

Sen podczas upałów

Temperatura odgrywa ważną rolę w cyklu snu człowieka (jak i wszystkich ssaków). Gdy zbliża się pora snu, temperatura naszego ciała zwykle spada wraz z częstością akcji serca i uważa się, że nasila znane uczucie senności. Żyły w naszych dłoniach i stopach również się otwierają, aby przepuścić przez nie więcej krwi, zwiększając temperaturę naszej skóry i zwiększając utratę ciepła.

W gorące noce naszym organizmom trudniej tracić ciepło, co oznacza, że wpływa to również na zdolność zasypiania. Wysokie temperatury w nocy mogą również prowadzić do bardziej zaburzonego snu, powodując, że ludzie czują się bardziej zmęczeni następnego dnia.

Idealna temperatura pokojowa do snu wynosi 19-21C, niektóre badania sugerują, że nasza skóra musi mieć temperaturę między 31-35C. Prześcieradła, kołdry i ubrania nocne, takie jak piżamy, pomagają stworzyć mikroklimat wokół naszej skóry, który utrzymuje tę optymalną temperaturę.

Kiedy temperatura zaczyna rosnąć, naszym pierwszym odruchem może być zrzucenie pościeli, aby wystawić większą część naszej skóry na działanie powietrza, aby pomóc nam się ochłodzić. Niestety nie jest to tak pomocne, jak mogłoby się wydawać, ponieważ zakłóca zdolność organizmu do kontrolowania temperatury skóry w nocy. Tak więc cienkie prześcieradło – zamiast czegoś grubszego, co może zapewnić zbyt dużą izolację – może pomóc w osiągnięciu lepszego snu. Pomocne może być również unikanie nocnych przekąsek. Jedzenie późną nocą wiąże się z podwyższoną temperaturą wewnętrzną ciała w nocy, co może zakłócać nasz sen.

Kiedy ciało przegrzewa się lub walczy z regulacją temperatury, może to prowadzić do wyczerpania cieplnego. Może pojawić się szybko lub w ciągu kilku godzin, ale objawy obejmują uczucie omdlenia, nadmierne pocenie się, wilgotną skórę, skurcze i nudności. Może to również prowadzić do udaru cieplnego, co oznacza, że organizm nie jest w stanie dłużej zarządzać ciepłem i należy zwrócić się o pomoc lekarską. Objawy obejmują wymioty lub nudności, brak pocenia się, nadmierną temperaturę skóry oraz utratę przytomności lub drgawki.

Fale upałów mogą również prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, tak różnych, jak bóle głowy i odwodnienie, zawały serca i problemy z oddychaniem, czasami prowadzące do śmierci. Podczas gdy ludzie w każdym wieku są podatni na upały, osoby starsze są szczególnie narażone podczas fal upałów, ponieważ nie są w stanie regulować temperatury ciała i są bardziej podatne na problemy z sercem z powodu stresu cieplnego. Osoby z podstawowymi schorzeniami są również szczególnie narażone.

Pij wodę!

Utrzymywanie odpowiedniego nawodnienia to konsekwentne przesłanie dotyczące zdrowia publicznego – od dziesięcioleci władze zdrowotne nakłaniają nas do spożywania od sześciu do ośmiu szklanek wody dziennie, czyli 2-3 litrów. Ale kiedy temperatura rośnie, potrzeba utrzymywania płynów w górze jest jeszcze ważniejsza.

Bez ciągłego uzupełniania wody (która stanowi od 60% do 70% naszej masy ciała) zaczynamy się odwadniać. Pierwszą wiarygodną oznaką odwodnienia jest nasilające się pragnienie, kiedy traci się około 2% masy ciała. Odwodnienie następuje szybciej przy wysiłku fizycznym lub ćwiczeniach. Nawet łagodne odwodnienie może powodować zmęczenie oraz przegrzanie, ponieważ organizm przestaje się pocić, aby zachować wodę.

Jak zachować bezpieczeństwo na słońcu?

Dla tych, którzy muszą wyjść na zewnątrz w upale, ważne jest, aby używać kremu przeciwsłonecznego i odpowiednio go nakładać oraz reaplikować według zaleceń producenta.

Nadmierny czas przed ekranem może prowadzić do stanu zmęczeniem oczu nazywanym syndromem cyfrowego zmęczeniea oczu. Dzieje się tak, ponieważ nasze oczy muszą ciężko pracować podczas oglądania ekranów.
Większość osób spędza bardzo dużo czasu patrząc na swoje telefony, tablety, monitory komputerowe i telewizory. W końcu nowoczesne prace często wymagają od ludzi skupienia się na ekranach przez kilka godzin dziennie. Ponadto wiele osób korzysta z mediów cyfrowych lub telewizji, aby odpocząć po pracy. Dlatego też nie ma chwili  wytchnienia dla oczu.

Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o głównych przyczynach i objawach komputerowego zmęczenia oczu, a także o niektórych ćwiczeniach i opcjach leczenia, które mogą go złagodzić.

Przyczyny

Oglądanie cyfrowych ekranów przez długi czas może sprawić, że oczy osoby będą pracować ciężej niż zwykle. Może to powodować zmęczenie oczu, co może prowadzić do rozwoju problemów ze wzrokiem. Oczy są bardziej obciążone, gdy oglądamy ekrany, niż gdy czytamy wydrukowane słowa na stronie.

Dzieje się tak częściowo dlatego, że litery na wielu ekranach nie są tak ostre jak litery drukowane. Dzieje się tak również dlatego, że wiele ekranów ma mniejszy kontrast niż zadrukowana strona, a także dlatego, że ulegają one odbijaniu i odblaskom. Wszystko to może sprawić, że oczy będą pracować wyjątkowo ciężko podczas czytania słów na ekranie.

Inne czynniki również mogą przyczynić się do zmęczenia oczu komputera. Na przykład niektórzy ludzie oglądają ekrany z nieodpowiednich odległości i kątów. Może to prowadzić do przyjęcia niewygodnych i napiętych postaw, zwłaszcza jeśli dana osoba ma ukryte problemy ze wzrokiem.

Ponadto należy zauważyć że ​​częstotliwość mrugania u  ludzi dramatycznie spada podczas oglądania ekranów. Mruganie jest ważną funkcją biologiczną, która utrzymuje powierzchnię oczu w czystości i nawilżeniu. To zmniejszenie mrugania może również wyjaśniać niektóre objawy komputerowego zmęczenia oczu.

Symptomy

Oto niektóre z najczęstszych objawów. Źródło komputerowego zmęczenia oczu:

• zmęczone  oczy
• dyskomfort oczu
• suche, podrażnione lub piekące oczy
• niewyraźne widzenie podczas oglądania ekranów lub patrzenia w dal
• trudności z ponownym skupieniem oczu
• wrażliwość na jasne światło
• bóle głowy
• ból szyi i ramion

Ćwiczenia

Niektóre ćwiczenia mogą pomóc w zapobieganiu i kontrolowaniu komputerowego zmęczenia oczu. Na przykład American Optometric Association zaleca, aby ludzie przestrzegali zasady 20-20-20. Przestrzeganie tej zasady oznacza patrzenie na coś oddalonego o 20 stóp  (ok. 6 metrów) przez 20 sekund po każdych 20 minutach spędzonych na patrzeniu na ekran.

Ustaw alarm co 20 minut podczas pracy, jako przypomnienie o przerwie.

Patrzenie  na obiekt oddalony o więcej niż 6 metrów działa równie dobrze. W razie wątpliwości kieruj się raczej na większą odległość niż krótszą.

Wyjrzyj przez okno podczas 20-sekundowych przerw, jeśli jest w pobliżu lub w miarę możliwości wyjdź na zewnątrz. Każdy, kto spędza dzień na siedząco, powinien okresowo wstawać i chodzić, aby zapobiec bólom pleców i karku.

Pomocne może być również poświęcenie trochę czasu każdego dnia na inne ćwiczenia skupienia wzroku. Na przykład spróbuj powoli naprzemiennie koncentrować się na czymś odległym i bliskim.

Kolejnym ćwiczeniem jest ósemka. Obejmuje to spojrzenie na obszar podłogi oddalony o 10 metrów. Następnie osoba powinna powoli poruszać oczami w kształcie ósemki przez 30 sekund w jedną stronę, a następnie 30 sekund w drugą stronę.

Istnieją pewne dowody sugerujące, że te ćwiczenia mogą pomóc w komputerowym zmęczeniu oczu. Na przykład jedno z badań wykazało, że patrzenie na odległe przedmioty podczas przerw w pracy może znacznie zmniejszyć objawy syndromu widzenia komputerowego.

Wskazówki dotyczące zapobiegania zmęczeniu oczu

Używaj kropli do oczu: osoba mruga mniej niż zwykle podczas korzystania z ekranów cyfrowych, co może wysuszać oczy. Sztuczne łzy można kupić w większości aptek, a także przez internet. Użytkownicy soczewek kontaktowych powinni sprawdzić, czy produkt nadaje się do stosowania podczas noszenia soczewek. Osoby z pewnymi schorzeniami oczu mogą potrzebować kropli do oczu bez konserwantów.

Wybieraj okulary zamiast soczewek kontaktowych: Rozważ noszenie okularów zamiast soczewek kontaktowych podczas długich okresów pracy przy komputerze. Soczewki kontaktowe mogą pogorszyć suchość oczu.

Użyj nawilżacza: Zwiększenie wilgotności w zbyt suchym pomieszczeniu może złagodzić objawy suchego oka. Można to zrobić za pomocą nawilżacza.

Zmniejsz odblaski ekranu: Ochronne ekrany przeciwodblaskowe można stosować na komputerach, telefonach, tabletach i okularach, aby zapobiec problemom z oczami. Ponadto płaskie ekrany mają zwykle mniej odblasków niż zakrzywione. Dodatkowo różni ludzie wymagają różnych intensywności światła do pracy. Na przykład osoby w wieku powyżej 50 lat mogą potrzebować dwukrotnie większej ilości światła niż osoby w wieku 20 lat.

Sprawdź lokalizację ekranu: zaleca się aby ekran komputera znajdował się 64 cm od oczu, mniej więcej na długość ramienia osoby. Najlepiej umieścić ekran tak, aby spojrzenie osoby skierowane było lekko w dół.

Dostosuj kontrast i jasność ekranu: Zmień ustawienia, aby ekran był wystarczająco jasny, aby czytać tekst bez wysiłku. Właściwy kontrast może się zmieniać w zależności od obecności światła słonecznego.

Regularnie sprawdzaj wzrok: nieskorygowane problemy ze wzrokiem są główną przyczyną zmęczenia. Regularne wizyty kontrolne zapewniają, że wszelkie zmiany wzroku danej osoby zostaną szybko rozwiązane.

Kiedy iść do lekarza?

Każdy, u kogo objawy komputerowego przeciążenia oczu powodują znaczny dyskomfort lub upośledzenie, powinien rozważyć wizytę u lekarza lub poddanie się badaniu wzroku. Niektóre objawy komputerowego zmęczenia oczu mogą się rozwinąć lub pogorszyć z powodu ukrytego problemu ze wzrokiem. Niektóre osoby mogą nie być świadome tych problemów. Może tak być, jeśli rozwinęły się w późniejszym życiu. Jeśli jednak dana osoba podejrzewa ukryty problem ze wzrokiem, ważne jest, aby spotkała się z okulistą. Okulista może przetestować wzrok danej osoby i określić rodzaje okularów lub soczewek korekcyjnych, które są odpowiednie do jej potrzeb.

Ćwiczenia mają wiele korzyści, zarówno leczniczych, jak i profilaktycznych, dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Każda ilość ćwiczeń, nawet jeśli spadnie poniżej sugerowanej ilości, wpłynie pozytywnie na zdrowie.

Poprawia zdrowie układu krążenia

Regularne ćwiczenia są dobre dla zdrowia serca. Możliwe korzyści to:

• poprawa poziomu cholesterolu
• obniżenie ciśnienia krwi
• zmniejszenie ryzyka zawałów i chorób serca
• zmniejszenie ryzyka udaru mózgu
• zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia to ważna korzyść z ćwiczeń.

Osoba może od razu zacząć doświadczać korzyści płynących z regularnych ćwiczeń. Zaleca się aby dorośli wykonywali 150 minut tygodniowo o co najmniej umiarkowanej intensywności.

Pomaga w leczeniu cukrzycy

Aktywność fizyczna może przynieść korzyści osobom z cukrzycą typu 2 lub nią zagrożonym poprzez:

• poprawę kontroli poziomu glukozy we krwi
• zmniejszenie czynników ryzyka sercowo-naczyniowego
• pomoc w odchudzaniu
• poprawa ogólnego  samopoczucia
• opóźnienie lub zapobieganie rozwojowi cukrzycy typu 2

Ćwiczenia fizyczne mogą również przynieść korzyści osobom z cukrzycą typu 1 poprzez:

• poprawę sprawności układu krążenia
• wzmocnienie mięśni
• poprawa wrażliwości na insulinę

Zmniejsza ryzyko niektórych nowotworów

The National Cancer Institute znajdujący się w USA twierdzi, że „istnieją mocne dowody na to, że wyższy poziom aktywności fizycznej wiąże się z niższym ryzykiem” następujących nowotworów:

• okrężnicy
• żołądku
• przełyku
• piersi
• pęcherzu moczowego
• macicy 
• nerek

Poprawia zdrowie psychiczne i nastrój

Aktywność fizyczna może pomóc zmniejszyć niepokój, a ta korzyść może zacząć się zaraz po umiarkowanej lub energicznej sesji ćwiczeń. Dłuższe, regularne ćwiczenia mogą również pomóc zmniejszyć ryzyko depresji.

Poprawia zdrowie kości

Regularne ćwiczenia mogą pomóc w zapobieganiu utracie gęstości kości, która pojawia się wraz ze starzeniem się. Umiarkowane lub energiczne ćwiczenia wzmacniające mięśnie i aerobowe mają bardzo pozytywny wpływ. Prawdziwe korzyści dla gęstości kości zaczynają się już po około 90 minutach ćwiczeń tygodniowo. Ćwiczenia z obciążeniem, takie jak chodzenie i taniec oraz ćwiczenia oporowe, są szczególnie dobre dla zdrowia kości.

Pomaga budować i wzmacniać mięśnie

Ćwiczenia z obciążeniem pomagają budować silne mięśnie, co jest szczególnie ważne dla dorosłych, gdy się starzeją

Zwiększa szansę na dłuższe życie

„Mocne dowody naukowe pokazują, że aktywność fizyczna opóźnia śmierć ze wszystkich przyczyn”, zgodnie z raportem Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej z 2018 roku. Co więcej, korzyści zaczynają się kumulować przy niewielkich ilościach umiarkowanych do intensywnych ćwiczeń. Największy skok następuje, gdy osoba przechodzi od bycia „nieaktywnym” do „niedostatecznie aktywnego”.

Pomaga w zasypianiu

Ćwiczenia korzystnie wpływają na pracę organizmu podczas snu poprzez:

• zwiększenie wydajności snu
• poprawa jakości i głębokiego snu
• zmniejszenie senności w ciągu dnia
• zmniejszenie zapotrzebowania na leki nasenne

Pomaga w osteoporozie

Ponieważ ćwiczenia mogą poprawić zdrowie kości, mogą leczyć osteoporozę lub jej zapobiegać. Regularne ćwiczenia pomagają również zapobiegać upadkom i złamaniom związanym z osłabieniem mięśni i brakiem równowagi, co jest szczególnie ważne dla osób z osteoporozą.

Podsumowanie

Regularne ćwiczenia mogą zmniejszyć ryzyko wielu poważnych chorób, poprawić zdrowie psychiczne i nastrój oraz wydłużyć życie. Ćwiczenie przynosi korzyści wszystkim grupom wiekowym. Niektóre korzyści pojawiają się przy bardzo niewielkim wzroście aktywności fizycznej u osób, które obecnie są nieaktywne. Nawet jeśli dana osoba jest daleka od osiągnięcia zalecanych tygodniowych poziomów aktywności, małe kroki są ważne i warte zachodu.

Witaminy i dieta

Zdrowa, zbilansowana dieta może pomóc w promowaniu dobrego zdrowia oczu i chronić wzrok. Zróżnicowana dieta bogata w pokarmy o dużej zawartości składników odżywczych może często zapewnić odpowiednią ilość wszystkich witamin i minerałów.
Jednak niektórzy ludzie mogą wymagać dodatkowej suplementacji, aby osiągnąć określone cele żywieniowe, jeśli ich dieta nie może tego zapewnić.

W niektórych przypadkach przyjmowanie suplementów może prowadzić do skutków ubocznych, dlatego tak ważne jest, aby przed wprowadzeniem dużych zmian w diecie skonsultować się z lekarzem. Na przykład wysokie dawki cynku mogą wpływać na wchłanianie miedzi przez organizm.

Witaminy A, C i E są niezbędne do utrzymania zdrowia oczu. Ważną rolę mogą również odgrywać witaminy z grupy B i inne składniki odżywcze.
Niedobory poszczególnych witamin mogą zwiększać ryzyko niektórych chorób oczu, takich jak zaćma, jaskra i związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej. Badania sugerują, że niektóre suplementy witaminowe i mineralne mogą pomóc w ochronie przed tymi schorzeniami lub spowolnić ich rozwój.

Witamina A i beta karoten

Witamina A jest niezbędna dla zdrowych oczu. Jest składnikiem rodopsyny białkowej, która umożliwia oku widzenie w warunkach słabego oświetlenia. Według Amerykańskiej Akademii Okulistycznej niedobór witaminy A może prowadzić do ślepoty nocnej.
Witamina A wspomaga również funkcję rogówki, która jest zewnętrzną warstwą ochronną oka. Osoba z niedoborem witaminy A może stwierdzić, że jej oczy wytwarzają zbyt mało wilgoci, aby pozostać nawilżonym.

Beta-karoten jest podstawowym źródłem witaminy A w diecie człowieka. Beta-karoten to rodzaj barwnika roślinnego zwanego karotenoidem, który występuje w wielu kolorowych owocach i warzywach. Kiedy osoba spożywa karotenoidy, jej organizm przekształca pigmenty w witaminę A.

Możemy dodać witaminę A do swojej diety, jedząc następujące produkty:

• słodki ziemniak
• marchew
• czerwona papryka
• dynia

Witamina E

Alfa tokoferol to forma witaminy E, która ma szczególnie silne właściwości przeciwutleniające.
Przeciwutleniacze pomagają zwalczać wolne rodniki, które uszkadzają tkanki w całym organizmie. Czasami wolne rodniki mogą uszkadzać białka w oku. To uszkodzenie może spowodować rozwój obszarów zmętnienia — zaćmy — na soczewce oka. Wysokie spożycie witaminy E, zarówno poprzez dietę, jak i suplementację, może zmniejszyć ryzyko rozwoju zaćmy

Pokarmy bogate w witaminę E obejmują:

• migdały
• ziarna słonecznika
• orzeszki ziemne
• olej szafranowy
• olej sojowy, kukurydziany i z kiełków pszenicy
• szparag

Witamina C

Witamina C odgrywa ważną rolę w samym oku, chroniąc przed uszkodzeniem przez promieniowanie UV. Podczas gdy stężenie witaminy C w oczach zmniejsza się wraz z wiekiem, dieta i suplementacja mogą temu przeciwdziałać.
Witamina C pomaga również chronić przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Uszkodzenia oksydacyjne są kluczowym czynnikiem w przypadku dwóch najczęstszych zaćm związanych z wiekiem: zaćmy korowej i jądra komórkowego. Zaćma korowa rozwija się na krawędziach soczewki, natomiast zaćma jądrowa występuje głęboko w ich środku.

Następujące produkty spożywcze zawierają wysoki poziom witaminy C:

• pomarańcze i sok pomarańczowy
• brokuły
• brukselki
• jeżyny
• sok grejpfrutowy

Badania sugerują, że następujące składniki odżywcze są również korzystne dla oczu.
Luteina i zeaksantyna to karotenoidy występujące w dużych ilościach w zielonych warzywach liściastych. Są również obecne w soczewce i siatkówce oka.
Jako przeciwutleniacze, luteina i zeaksantyna mogą pomóc zmniejszyć uszkodzenia oksydacyjne siatkówki. Badania sugerują, że przyjmowanie około 6 miligramów (mg) dziennie luteiny i zeaksantyny może obniżyć ryzyko rozwoju AMD. Spożycie 0,5-1 mg dziennie może również zmniejszyć ryzyko jaskry.

Źródła luteiny i zeaksantyny obejmują:

• żółtka
• kukurydza
• szparag
• brokuły
• sałata
• groszek
• jarmuż
• szpinak

Cynk

Cynk to minerał, który pomaga zachować zdrowie siatkówki, błon komórkowych i struktury białkowej oka. Cynk umożliwia witaminie A podróż z wątroby do siatkówki w celu wytwarzania melaniny. Melanina to pigment, który chroni oczy przed światłem UV.

Źródła cynku obejmują:

• owoce morza, takie jak ostrygi, kraby i homary
• indyk
• fasolki
• ciecierzyca
• orzechy
• nasiona dyni
• produkty pełnoziarniste
• mleko
• wzbogacane płatki zbożowe

Witaminy i składniki odżywcze są niezbędne do utrzymania dobrego zdrowia oczu. Niektóre mogą nawet pomóc w zapobieganiu rozwojowi lub postępowi niektórych chorób oczu.
Zdrowa, zbilansowana dieta zapewni ludziom niezbędny wachlarz składników odżywczych. W diecie powinny znaleźć się produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe oraz mnóstwo kolorowych owoców i warzyw.

Notoryczne zmęczenie to coś więcej niż słabe samopoczucie. Zmęczenie może utrudniać poranne wstawanie z łóżka i uniemożliwiać wykonywanie codziennych zadań.

Zmęczenie fizyczne i psychiczne różni mimo, że często występuje razem. Powtarzające się wyczerpanie fizyczne może z czasem prowadzić do zmęczenia psychicznego.

Zły sen, zwłaszcza gdy występuje przez długi czas, może również prowadzić do złego samopoczucia. Specjaliści zalecają, aby dorośli mieli 7–8 godzin snu każdej nocy. Według niektórych badań około 1 na 3 osoby w Europie twierdzi, że nie śpi wystarczająco dużo.

Zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna mogą pomóc wielu osobom zmniejszyć zmęczenie. Wielce pomocne jest również leczenie podstawowej przyczyny zmęczenia, niezależnie od tego, czy jest to zły sen, czy stan zdrowia.

Kiedy zmęczenie wpływa na bezpieczeństwo jednostki, staje się problemem zdrowia publicznego. Osoby z silnym zmęczeniem mogą zachowywać się podobnie do osób nietrzeźwych co może prowadzić w najgorszym przypadku np. Do kolizji.

W tym artykule przyjrzymy się rodzajom notorycznego zmęczenia, niektórym przyczynom i dostępnym opcjom leczenia.

Rodzaje zmęczenia

Istnieją dwa główne rodzaje zmęczenia: fizyczne i psychiczne.

Osobie z fizycznym zmęczeniem może być fizycznie trudno robić rzeczy, które zwykle robią bez problemu, takie jak np. Prosta czynność wchodzenia po schodach staje się wyzwaniem. Objawy obejmują osłabienie mięśni, a diagnoza może obejmować wykonanie testu wytrzymałościowego.

Ze zmęczeniem psychicznym może być trudniej skoncentrować się na rzeczach ważnych, codziennych oraz pozostać skupionym. Mogą czuć się senni lub mieć trudności z utrzymaniem skupienia podczas pracy.

Czy to senność czy zmęczenie?

Senność może wystąpić, gdy osoba nie ma wystarczającej ilości snu dobrej jakości lub gdy brakuje jej stymulacji. Może to być również objawem stanu zdrowia, który zakłóca sen, takim jak bezdech senny lub zespół niespokojnych nóg.

Senność jest bardziej prawdopodobna jako krótkotrwała niż zmęczenie. Zwykle można go leczyć poprzez regularny i spójny sen.

Jednak zmęczenie — zwłaszcza gdy jest chroniczne — często wiąże się ze stanem zdrowia lub problemem. Może to być również jej własny przewlekły stan, zwany zespołem przewlekłego zmęczenia a nawet mialgiczne zapalenie mózgu i rdzenia w ekstremalnych przypadkach.

Przyczyny

Zmęczenie wiąże się z wieloma schorzeniami i czynnikami związanymi ze stylem życia. Poniższe sekcje opisują je bardziej szczegółowo.

Problemy ze zdrowiem psychicznym

Zmęczenie jest częstym objawem depresji klinicznej, spowodowanym samą depresją lub związanymi z nią problemami, takimi jak bezsenność.

Zmęczenie może również wynikać z następujących problemów ze zdrowiem psychicznym:

• stres
• żałoba i smutek
• zaburzenia odżywiania
• lęk
• nuda
• emocjonalne wyczerpanie lub wypalenie
• wydarzenia z życia, takie jak przeprowadzka do domu lub rozwód

Przyczyny endokrynologiczne i metaboliczne

Warunki zdrowotne i inne czynniki wpływające na hormony mogą powodować zmęczenie. Obejmują one:

• Zespół Cushinga
• choroba nerek
• problemy z elektrolitami
• cukrzyca
• choroby tarczycy
• ciąża
• antykoncepcja hormonalna, w tym tabletki antykoncepcyjne i implant

Niektóre leki i leki mogą powodować zmęczenie. Obejmują one:

• niektóre leki przeciwdepresyjne
• leki przeciwlękowe
• leki przeciwnadciśnieniowe
• statyny
• steroidy
• leki przeciwhistaminowe
• środki uspokajające

Odstawienie leków może również powodować zmęczenie, dopóki organizm się nie dostosuje. Przyczyną mogą być również zmiany dawkowania.

Choroby serca i płuc:

Choroby serca i płuc mogą wpływać na przepływ krwi w organizmie lub powodować stany zapalne i mogą prowadzić do zmęczenia. Obejmują one:

• zapalenie płuc
• arytmie
• astma
• przewlekła obturacyjna choroba płuc
• wada zastawkowa serca
• choroba wieńcowa serca
• zastoinowa niewydolność serca

Problemy ze snem

Następujące czynniki snu mogą również prowadzić do zmęczenia:

• pracować do późna
• przesunięcia robocze
• zmęczenie spowodowane różnicą czasu
• bezdech senny
• narkolepsja
• bezsenność
• choroba refluksowa przełyku

Witaminy i minerały

Niedobory witamin, minerałów i zatrucia mogą wpływać na sen i powodować zmęczenie. Spożywanie napojów zawierających kofeinę lub alkohol może również zakłócać normalny sen, szczególnie blisko pory snu. Używanie produktów zawierających nikotynę może również zakłócać sen.

Warunki medyczne

Kilka schorzeń może powodować zmęczenie, w tym:

• niedokrwistość
• cukrzyca
• wysokie ciśnienie krwi
• otyłość
• choroba serca
• zespół chronicznego zmęczenia
• osłabiona funkcja układu odpornościowego
• fibromialgia
• toczeń układowy
• reumatoidalne zapalenie stawów
• choroba refluksowa przełyku
• zapalna choroba jelit
• leczenie raka i raka, w tym chemioterapia i radioterapia
• masywna utrata krwi

Zmęczenie może być również objawem infekcji. Niektóre infekcje powodujące skrajne zmęczenie obejmują:

• malaria
• gruźlica
• mononukleoza zakaźna
• wirus cytomegalii
• HIV
• grypa
• zapalenie wątroby

Chroniczny ból

Osoby z przewlekłym bólem mogą często budzić się w ciągu nocy. Mogą również budzić się zmęczone i źle wypoczęte, nie mogąc uzyskać dobrej jakości snu.

Połączenie przewlekłego bólu i braku snu może powodować uporczywe zmęczenie i znużenie. W jednym badaniu dotyczącym fibromialgii i snu, połowa osób z fibromialgią miała również bezdech senny, który przyczynia się do zmęczenia.

Nadwaga lub niedowaga

Nadwaga zwiększa ryzyko zmęczenia, zwiększając ryzyko stanów, w których zmęczenie jest częstym objawem, takich jak cukrzyca lub bezdech senny. Noszenie większej wagi i odczuwanie bólu stawów lub mięśni może prowadzić do zmęczenia lub go zaostrzać.

Podobnie osoby z niedowagą mogą łatwo się męczyć, w zależności od przyczyny ich stanu. Zaburzenia odżywiania, nowotwory, choroby przewlekłe i nadczynność tarczycy mogą powodować utratę wagi, a także nadmierne zmęczenie i znużenie.

Za dużo lub za mało aktywności

Osoba ze zmęczeniem może nie czuć się w stanie ćwiczyć, a brak ruchu może powodować dalsze zmęczenie. Brak ruchu może ostatecznie spowodować odkształcenie, utrudniając i bardziej męczące wykonywanie zadania fizycznego.

Zmęczenie może również dotyczyć osób zdrowych po długotrwałej, intensywnej aktywności umysłowej lub fizycznej.

Symptomy

Głównym objawem zmęczenia jest wyczerpanie aktywnością fizyczną lub umysłową. Osoba nie czuje się odświeżona po odpoczynku lub spaniu. Może też być im trudno wykonywać codzienne czynności, w tym pracę, prace domowe i opiekę nad innymi. Objawy zmęczenia mogą być fizyczne, psychiczne lub emocjonalne.

Typowe objawy związane ze zmęczeniem mogą obejmować:

• ból lub ból mięśni
• apatia i brak motywacji
• senność w ciągu dnia
• trudności z koncentracją lub nauką nowych zadań
• problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak wzdęcia, bóle brzucha, zaparcia lub biegunka
• bół głowy
• drażliwość lub nastroje
• spowolniony czas odpowiedzi
• problemy ze wzrokiem, takie jak rozmycie

Objawy mają tendencję do nasilania się po wysiłku. Mogą pojawić się kilka godzin po aktywności lub ćwiczeniach lub prawdopodobnie następnego dnia.

Diagnoza

Diagnoza może być trudna, ponieważ przyczyny i objawy zmęczenia są zróżnicowane i niespecyficzne.

Lekarz może zadawać pytania dotyczące:

• cechy zmęczenia
• wzorce zmęczenia, takie jak pory dnia, kiedy objawy są gorsze lub lepsze oraz czy drzemka pomaga
• jakość snu osoby
• stan emocjonalny osoby i poziom stresu

Pacjent może pomóc w postawieniu diagnozy, zapisując całkowitą liczbę godzin, które przesypia każdej nocy i jak często wybudza się. Lekarz przeprowadzi badanie fizykalne w celu wykrycia oznak choroby i zapyta osobę, jakie leki stosuje, jeśli w ogóle.

Powinien spytać również o nawyki związane ze stylem życia, w tym dietę danej osoby, ilość spożywanej kofeiny, przyjmowanie leków, spożywanie alkoholu oraz wzorce pracy i snu.

Testy diagnostyczne

Testy diagnostyczne mogą pomóc zdiagnozować podstawową przyczynę zmęczenia. Testy moczu, skany obrazowe, kwestionariusze zdrowia psychicznego i badania krwi mogą być konieczne w zależności od innych objawów.

Testy takie jak te mogą pomóc wykluczyć przyczyny fizyczne, takie jak infekcje, problemy hormonalne, anemia, problemy z wątrobą lub problemy z nerkami. Lekarz może również zlecić badanie snu, aby wykluczyć zaburzenia snu. Jeśli zdiagnozują chorobę, zaproponują odpowiednie leczenie.

Leczenie

Aby skutecznie leczyć zmęczenie, lekarz musi znaleźć i zdiagnozować przyczynę. Wybór odpowiedniego leczenia tego stanu może pomóc złagodzić zmęczenie.

Sen

Dobra jakość snu jest ważną częścią radzenia sobie ze zmęczeniem. Aby ćwiczyć dobrą higienę snu:

• Ustaw temperaturę w sypialni na komfortowym poziomie. Chłodniej może być lepiej.
• Upewnij się, że w pokoju jest ciemno i cicho.
• Unikaj czasu przed snem na godzinę przed snem, ponieważ światło i dźwięki z telewizora, komputera lub ekranu telefonu mogą stymulować aktywność mózgu i wpływać na jakość snu.
• Unikaj jedzenia na krótko przed pójściem spać.
• Gdy zbliża się pora snu, spróbuj zwolnić zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Wzięcie ciepłej kąpieli lub posłuchanie kojącej muzyki może pomóc oczyścić umysł ze stresujących i niepokojących myśli przed pójściem spać.

Pomocne może być również prowadzenie dziennika snu w celu wykrywania wzorców.

Nawyki żywieniowe:

Dieta może wpływać na to, jak dana osoba czuje się zmęczona lub energiczna. Utrzymanie umiarkowanej i dobrze zbilansowanej diety może prowadzić do lepszego zdrowia i lepszego snu.

Oto kilka wskazówek do wypróbowania:

• Jedz przekąski o niskiej zawartości cukru.
• Unikaj fast foodów i stosuj dobrze zbilansowaną, zdrową dietę.
• Spożywaj dużo świeżych owoców i warzyw.
• Unikaj spożywania kofeiny po południu i wieczorem.

Aktywność fizyczna

Regularna aktywność fizyczna może pomóc zmniejszyć zmęczenie i poprawić sen. Osoby, które od jakiegoś czasu nie były aktywne fizycznie, powinny stopniowo wprowadzać ćwiczenia. Pomocny może być lekarz lub terapeuta sportowy. Ludzie powinni ćwiczyć w najbardziej produktywnej dla nich porze dnia.

Yoga 

W jednym badaniu osoby ze stwardnieniem rozsianym, które ukończyły 2 miesiące medytacji, zgłosiły, że poziom zmęczenia, lęku i depresji spadła jakość życia poprawiła się. Badanie korzyści płynących z jogi wykazało pewną poprawę objawów zmęczenia i jakości snu u osób, które przeżyły raka. 4-tygodniowy program obejmował poprawną postawę, medytację, oddychanie i kilka innych technik.

Zmęczenie i jazda samochodem

Amerykańska Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) zachęcają ludzi do zapoznania się z sygnałami ostrzegawczymi senności na drodze. Przeprowadzona przez nich ankieta wykazała, że około 1 na 25 kierowców w wieku 18 lat i starszych zasnął podczas prowadzenia pojazdu w ciągu ostatnich 30 dni.

Jeśli kierowca zauważy, że wykonuje jedną z poniższych czynności, powinien zatrzymać się i odpocząć lub zmienić kierowcę:

• ziewanie i mruganie
• brak w pamięci  ostatnich kilku kilometrów, które przejechał
• najeżdża  na nie swój pas drogowy
• wjeżdżanie na krawężnik
• problem z koncentracją

Podsumowanie

Szereg schorzeń i czynników związanych ze stylem życia, takich jak między innymi cukrzyca, depresja i przewlekły ból, może prowadzić do zmęczenia.

Jeśli zmęczenie i senność wpływają na codzienne życie danej osoby i żadna ze wskazówek zawartych w tym artykule nie działa, należy udać się do lekarza po poradę.

Aby pomóc w diagnozie, dana osoba może prowadzić dziennik swoich nawyków i objawów związanych ze snem. Po postawieniu diagnozy lekarz będzie mógł zasugerować odpowiednie objawy.