To reakcja nadwrażliwości uaktywniona przez immunologię. Mówiąc prościej – to nieprawidłowa reakcja organizmu na niegroźny czynnik, który układ odpornościowy traktuje jako zagrożenie. Wówczas reakcja ta stara się zneutralizować i wydalić te substancje z organizmu. Głównym związkiem, który uczestniczy w zapaleniu alergicznym jest histamina, która aktywuje procesy zapalne. Pierwszy raz reakcję tę nazwał w 1905 r. pediatra z Wiednia Clemens Peter von Pirquet wraz z amerykańskim pediatrą Bélą Schick.
Najczęstszymi formami objawów alergicznych są nieżyt nosa, zapalenie spojówek, skurcze oskrzeli, trudności w oddychaniu oraz zmiany skórne [1]. Sama alergia nie jest chorobą, która mogłaby zagrażać życiu, jednak w dużym stopniu utrudnia wykonywanie codziennych czynności.
Predyspozycja do alergii może być dziedziczona, również po dziadkach. Badania statystyczne pokazują, że jeśli jeden z rodziców jest alergikiem, prawdopodobieństwo przejęcia tego genu wynosi 20 do 40 %. Ryzyko wzrasta do 60 %, kiedy oboje z nich posiadają tę dolegliwość [2].
Istnieje wiele rodzajów alergii. Jedną z najczęściej występujących to alergia pokarmowa, kiedy organizm reaguje na pewny rodzaj pożywienia. Uczulić może wszystko od produktów pochodzenia zwierzęcego do roślin, jednak najczęściej dochodzi do nadwrażliwości na produkty najczęściej jadane w danym kraju. Kolejną często spotykaną alergią jest alergia kontaktowa, podczas której do reakcji dochodzi z rzeczami zawierającymi pewne składniki jak chrom, nikiel, barwniki, aromaty czy parabeny [3]. Trzecią alergią doskwierającą nam co roku jest alergia wziewna. Występuje w czasie pylenia roślin podczas kwitnienia pyłków. Może jednak dokuczać przez cały rok ze względu na unoszone w powietrzu grzyby, roztocza, kurz czy sierść.
Okres pylenia roślin trwa od połowy lutego do końca października. Ze względu na zmieniający się w naszym regionie klimat zmianom również ulegają terminy tego zjawiska. Przez ocieplanie się otoczenia wydłuża się okres wegetacji roślin, a co za tym idzie również okres pylenia drzew i traw. Po odpowiedniej diagnozie warto zapoznać się z kalendarzem pyleń i dostosować pewne elementy życia do najcięższego czasu dla alergików [4].
Metody leczenia alergii
Występuje kilka metod leczenia alergii. Pierwsza z nich to immunoterapia alergenowa, czyli powszechnie znane odczulanie. Jest to leczenie, które koryguje zaburzenia immunologiczne, co prowadzi do zmniejszenia wrażliwości na alergeny, a nawet do eliminacji objawów choroby. Niestety, osoby u których występują niedobory immunologiczne, choroby tkanki łącznej, choroby układu krążenia o niestabilnym przebiegu lub choroby nowotworowe, nie mają możliwości przystąpienia do tej terapii [5].
Drugą metodą jest stosowanie leków przeciwhistaminowych, które pozwolą na zmniejszenie dolegliwości alergicznych lub ich wyeliminowanie. Powodują one hamowanie działania histaminy. Alergicy często korzystają również z leków obkurczających błonę śluzową nosa.
Istnieje również kilka sprawdzonych sposobów na złagodzenie nadwrażliwości na alergeny, szczególnie w przypadku alergii wziewnej. Badania naukowe wskazują też na pewne składniki działające przeciwzapalnie, co bardzo ułatwia przetrwanie tego okresu.
1. Dostosuj swój plan do okresu pyleń
Jak wcześniej zostało wspomniane – każdy alergik powinien zapoznać się z kalendarzem pyleń. Warto unikać kontaktu z alergenami w ich najintensywniejszym okresie kwitnienia. Należy ograniczyć swoje wychodzenie z domu. Najodpowiedniejszą porą na spacery jest wczesny ranek oraz późny wieczór, kiedy stężenie pyłku jest najmniejsze. Najbezpieczniejszą porą na korzystanie ze świeżego powietrza jest pora zaraz po obfitych opadach deszczu, kiedy zanieczyszczenie opadło, a nowe nie zdążyło jeszcze rozsiać się w powietrzu. Odradza się korzystania z natury w suche i słoneczne dni, ponieważ pyłki są wtedy najbardziej agresywne, a słońce zaostrza dolegliwości. Istnieje wiele serwisów informacyjnych lub prognoz pogody dla alergików. Znajdują się w nich wskazówki dotyczące prędkości i kierunku wiatru, który to rozprowadza pyłki w powietrzu. Warto pamiętać także o zaplanowaniu wakacji w okresie innym niż czas rozprzestrzeniania się alergenu, na który mamy uczulenie. Z kolei podczas podróży samochodem należy unikać otwierania okien.
2. Pamiętaj o ochronie ciała
Pyłki roznoszą się w powietrzu, przez co docierają do naszych oczu i nosa. Przed wyjściem z domu należy pamiętać o ochronie tych newralgicznych miejsc. Dobrym sposobem jest posmarowanie kremem okolic nosa, co uniemożliwi dostawanie się zanieczyszczeń do układu oddechowego. Jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań można też nosić maskę, która zablokuje dopływ zanieczyszczonego powietrza. Warto chronić oczy poprzez noszenie okularów, które nie tylko zapobiegają dostawaniu się pyłków, ale również blokują dopływ promieni słonecznych, które wzmacniają objawy alergiczne. Podczas spacerów należy także związać włosy lub nosić nakrycia głowy, ponieważ zanieczyszczenia łatwo osiadają na tej części ciała. Po powrocie do domu zaleca się zmianę odzienia i skorzystanie z prysznica, który nie tylko zmyje pyłki, ale także obniży temperaturę i spowolni rozwijający się proces zapalny. W celu unieszkodliwienia zanieczyszczeń, które w łatwy sposób mogą trafić w okolice oczu i nosa, należy często myć ręce.
3. Zadbaj o swoje mieszkanie i otoczenie
W okresie wzmożonego pylenia alergikom doskwiera również przebywanie w domu. Warto pamiętać o nawilżaniu mieszkania i wietrzeniu go w odpowiednich godzinach. Tak jak w przypadku spacerów, najlepszym czasem na odświeżenie pomieszczeń jest wieczór oraz pora podeszczowa. Dobrym sposobem na ciepłe dni jest zawieszenie wilgotnych i gęsto tkanych firan, które będą stanowiły barierę dla pyłków. Należy też pamiętać o częstej zmianie pościeli z uwzględnieniem suszenia prania w mieszkaniu, nie na zewnątrz. Ułatwieniem będzie także częste wycieranie podłogi i półek, na których osadzają się zanieczyszczenia. Dodatkowo, planując otoczenie domu i ogród warto pamiętać o wrażliwości na alergeny.
4. Lecz się od wewnątrz
Nie tylko przyjmowanie leków pomaga przetrwać czas kwitnięcia roślin. Warto zaopatrzyć się w witaminę C, która posiada działanie antyhistaminowe. Pomocny jest w tym okres pyleń, ponieważ ogólnodostępne są owoce i warzywa bogate w tę witaminę. Również zioła takie jak łopian i jeżówka pomagają w leczeniu alergii. Pomocny w łagodzeniu kataru siennego i zatkanego nosa jest czosnek, który działa kojąco przy infekcjach układu oddechowego. Należy zarazem pamiętać o unikaniu białka, które nasila procesy zapalne. Do ciekawego wniosku doszli naukowcy, którzy odkryli zależności między alergią a czarnuszką [6]. Po 15 dniach regularnego stosowania oleju z czarnuszki zauważyli, że u badanych zmniejszyło się przekrwienie błony śluzowej oraz swędzenie nosa, katar oraz ataki kichania. Odkryto, że odpowiedzialna za to jest substancja zwana tymichonem, która działa również przeciwzapalnie. Przygotowując się do okresu pylenia rośliny, od której jesteśmy zależni, warto zaopatrzyć się w zapas oleju z czarnuszki.
Najbliższe kilka miesięcy będzie trudnym czasem dla wszystkich alergików. Zmiana klimatu i prawdopodobnie nadchodząca susza nie ułatwią przetrwania tego okresu. Istnieje jednak nadzieja, że dzięki tym czterem radom uda się złagodzić objawy i spędzić lato bez uporczywego kataru.Źródło:
[1] https://www.pta.med.pl/dla-alergikow/alergia/czym-jest-alergia/
[2] https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/alergie/alergia-objawy-rodzaje-leczenie-aa-xVQF-aAgV-7yFw.html
[3] Ibidem
[4] http://www.alergia-allegra.pl/kalendarz.html
[5] https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/ wartowiedziec/57601,immunoterapia-alergenowa-odczulanie
[6] Nikakhlagh S1, Rahim F, Aryani FH, Syahpoush A, Brougerdnya MG, Saki N. Herbal treatment of allergic rhinitis: the use of Nigella sativa. Am J Otolaryngol. 2011 Sep-Oct;32(5):402-7. doi: 10.1016/j.amjoto.2010.07.019. Epub 2010 Oct 13